رضا کربلائی
از کی بیمه بخریم یا نخریم؟
به گزارش دنیای بیمه، با افزایش کمی تعداد سامانه‌های مقایسه و فروش بیمه‌نامه به‌ویژه در ۲ رشته بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه خودرو، این دغدغه در نزد بیمه‌گزاران ایجاد شده که آیا ملاک انتخاب‌شان باید قیمت کمتر یا حق بیمه پایین‌تر باشد یا اینکه آینده‌نگری را به‌ویژه به‌موقع خسارت‌های احتمالی در نظر بگیرند تا دچار دردسرهای بعدی نشوند.
آنچه در خصوص این سامانه‌های پر سروصدا محل بحث شده، این است که تنها به روی این دغدغه بیمه‌گزاران تکیه می‌کنند که از کی بیمه بخرند و در تبلیغات اخیر یکی از همین سامانه‌ها عنوان می‌شود که سامانه یادشده یک شرکت بیمه نیست بلکه تنها به مقایسه قیمتی حق بیمه بین برخی شرکت‌های بیمه می‌پردازد.
واقعیت این است که هرچند هنوز سهم سامانه‌های مقایسه حق بیمه در دو رشته ثالث و بدنه خودرو از کل پرتفوی صنعت بیمه اندک ارزیابی می‌شود، اما نفس حضور این سامانه‌ها به‌شرط نظارت نهاد ناظر بر عملکرد آن‌ها و رابطه‌شان با شرکت‌های بیمه‌گر را باید به فال نیک گرفت. کالبدشکافی پشت‌صحنه رابطه بین شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات فروش آنلاین بیمه به‌ویژه بر مبنای مقایسه حق بیمه‌ها با شرکت‌های بیمه‌گر یک ضرورت جدی برای رقابت سالم و شفاف خواهد بود. چراکه این شرکت‌ها که به‌اشتباه برخی فعالیت آن‌ها را در قالب اینشورتک قلمداد می‌کنند، به نظر در تسویه حق بیمه دریافتی از بیمه‌گزاران با شرکت‌های بیمه‌گر از یک مزیت نسبی و امتیاز ویژه با شبکه نمایندگان بیمه برخوردارند و شاید بخش زیادی از هزینه تبلیغات و توسعه آن‌ها از محل تأخیر در تسویه حق بیمه با شرکت‌های بیمه‌گر تامین شود.
شرط رقابت در هر فعالیت اقتصادی ازجمله بازار بیمه، عادلانه بودن و شفافیت در سازوکارهای رقابتی است. از این منظر ۲ راهکار برای رقابتی‌تر شدن متصور است، راهکار نخست منع شرکت‌های فعال در حضور مقایسه و فروش آنلاین بیمه به دریافت مستقیم حق بیمه از بیمه‌گزاران و تعریف و تبیین راهکاری جهت تسویه آنی مطالبات شرکت‌های بیمه‌گر است. راهکار دوم این است که سازوکار تعهدات بین این شرکت‌ها با بیمه‌گران شفاف شود تا مشخص باشد که آن‌ها در چه بازه زمانی باید حق بیمه‌های دریافتی را به حساب شرکت‌های بیمه واریز کنند. چراکه تأخیر طولانی در تسویه حق بیمه‌های دریافتی از بیمه‌گزاران مخدوش‌کننده حقوق سهامداران شرکت‌های بیمه است که باعث تزلزل در ترازنامه بیمه‌گران خواهد شد. از سوی دیگر اگر قرار برای این باشد که حق بیمه‌ها در مقطع زمانی خاصی تسویه شود، این انتظار و مطالبه شبکه نمایندگان هم باید در نظر گرفته شود که آن‌ها هم از چنین مزیتی بهره‌مند شوند.
- فروش آنلاین، دنیای بیمه را دیجیتال نمی‌کند
مسئله مهم دیگر این است که صرف مقایسه و فروش آنلاین بیمه آن‌ها در رشته‌های خاص پرطرفدار به‌منزله آنلاین شدن صنعت بیمه نباید تلقی شود و سیاست‌گذار و نهاد ناظر صنعت بیمه باید یک استراتژی روشنی را در پیش بگیرد تا جلوی انحراف‌های احتمالی گرفته شود. افزون بر اینکه فعالیت سایت‌ها و اپلیکیشن‌های مقایسه و فروش آنلاین بیمه به‌عنوان استارتاپ‌های قیمتی تنها بخش کوچکی از پازل بزرگ‌تر و وسیع‌تری است که می‌تواند آن را در قالب نقشه راه دیجیتالی شدن صنعت بیمه دید.
این روزها که چالش بین استارتاپ‌های مقایسه و فروش بیمه با شبکه نمایندگان بیمه به‌ویژه پس از تصویب آیین‌نامه ۱۰۲ در ارتباط با کارمزد نمایندگان و شبکه فروش بحث‌برانگیز شده، این ضرورت را باید جدی‌تر گرفت که سازوکار حاکم بر کارمزد استارتاپ‌های یادشده چگونه است و آیا پشت‌صحنه تسویه بین آن‌ها با بیمه‌گران از حیث شاخص‌های مالی شفاف خواهد شد؟
- تهدید سلامت و رقابت در بازار بیمه
شاید برای بیمه‌گزاران مهم باشد که از کی بیمه بخرند یا از کی بیمه نخرند، اما مهم این است که آن‌ها بدانند که به‌موقع خسارت این استارتاپ‌های مقایسه و فروش آنلاین بیمه نیستند که خسارت آن‌ها را می‌پردازند، بنابراین پیش از آنکه مهم باشد که از کی بیمه بخرند یا از کی بیمه نخرند، باید دغدغه آن‌ها این باشد که از کی خسارت به‌موقع و بدون دردسر خواهد گرفت و آیا شرکت بیمه‌گر از سطح توانگری و نقدینگی کافی برای پرداخت خسارت یا ایفای تعهدات برخوردار خواهد بود یا نه؟
بیمه مرکزی هم به‌عنوان هم سیاست‌گذار و هم نهاد ناظر بر صنعت بیمه هم وظیفه صیانت از حقوق سهامداران و بیمه‌گزاران و ذی‌نفعان را برعهده دارد و هرگونه ایجاد دردسر برای بیمه‌گزاران و زیان‌دیدگان در دریافت به‌موقع خسارت ناشی از خرید بیمه‌نامه از استارتاپ‌های مقایسه و فروش آنلاین بیمه؛ نافی مسئولیت نظارتی و صیانت بیمه مرکزی از حقوق سهامداران نخواهد بود.
به گزارش دنیای بیمه، چالش دیگر در ارتباط با فعالیت سامانه‌ها یا استارتاپ‌های مقایسه و فروش آنلاین بیمه اینجاست که مسئولیت کارشناسی و فنی نرخ‌گذاری و اعلام حق بیمه‌ها بر عهده کیست و آیا نظارتی بر قیمت‌دهی صورت می‌گیرد یا نه؟ امروزه در بسیاری از مشاغل به‌ویژه مشاغل خدماتی، نظارت بر استعلام کیفیت کالاها و خدمات و همچنین قیمت آن‌ها یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های رقابت سالم و شفاف به شمار می‌رود. همان‌گونه که در یک داروخانه مسئولیت فنی با افراد صاحب صلاحیت یعنی دارندگان مدرک دکترای داروسازی است، در صنعت بیمه ساختاری برای این مهم دیده شده و مشخص نیست که آیا ساختار نظارت فنی بر این صنعت، در ارتباط با فعالیت استارتاپ‌های مقایسه و فروش آنلاین بیمه چگونه دیده شده است؟ به این معنا که در صورت نرخ‌شکنی غیرفنی و مخدوش شدن شاخص سلامت و شفافیت و تضییع احتمالی حقوق بیمه‌گزاران، آیا مسئولیت با مدیران و کارشناسان استارتاپ‌های یادشده است یا اینکه مسئولیت بر دوش شرکت‌های بیمه خواهد بود؟
- منع استارتاپ‌ها مشکل را حل نمی‌کند
نفی حضور استارتاپ‌های مقایسه و فروش آنلاین بیمه راه‌حل نیست و نمی‌توان و نباید جلوی فعالیت آن‌ها را سد کرد؛ اما نوع فعالیت آن‌ها، رابطه آن‌ها با بیمه‌گران، سازوکارهای رقابتی ازجمله نحوه تسویه‌حساب، اعلام نرخ و نظایر آن یک ضرورت انکارناپذیر است. افزون بر اینکه هم بیمه مرکزی، هم سندیکای بیمه‌گران و هم شرکت‌های بیمه‌گر می‌توانند زمین بازی را عوض کنند و راه را برای دیجیتالی شدن هرچه بیشتر بازار و صنعت بیمه هموار سازند. استارتاپ‌های مقایسه و فروش آنلاین بیمه یک واقعیت انکار ناشدنی هستند اما تبلیغات گمراه‌کننده با هر هدفی قابل دفاع نخواهد بود. راه رقابت از شفافیت می‌گذرد و نه انحصار. پاسخگویی آنلاین، ارائه خدمات آنلاین، فروش آنلاین و پرداخت آنلاین خسارت تنها گام‌های اولیه به سمت یک صنعت تمام دیجیتال بیمه است.
دنیای بیمه از پاسخ و یا نقد فعالان صنعت بیمه و همچنین انعکاس دیدگاه‌های مدیران و کارشناسان استارتاپ‌ها و شبکه نمایندگان بیمه استقبال می‌کند و امید دارد که در یک بستر سالم گفتگو بدون از حاشیه‌ها، چالش‌ها کمتر و فرصت‌های رقابت شفاف بیشتر شود.
