برزخ آموزش و پژوهش در صنعت بیمه
آنچه محل مناقشه است، موازی‌کاری است تا جایی که از یک سو عسکری تفاهمنامه همکاری بین پژوهشکده بیمه و دانشگاه شهید بهشتی امضا می‌کند و از سوی دیگر بهزادپور به سراغ دانشگاه تهران رفته و تفاهمنامه همکاری بین بیمه مرکزی و دانشگاه تهران را نهایی و امضا می‌کند. در این میان شاید سر دانشگاه امام صادق (ع)، علامه طباطبایی و دیگر دانشگاه‌های کشور بی‌کلاه مانده باشد و شاید هم در آینده قول و قرارهای دیگری گذاشته شود.
- پشت صحنه چه می‌گذرد؟
بازخوانی آنچه در این تفاهم‌نامه‌ها بیان شده، ظاهرا نشان از یک تقسیم‌کار بین بیمه مرکزی و پژوهشکده بیمه دارد و به سبب مسئولیت بهزادپور در مقام ریاست هیات امنای پژوهشکده، به نظر می‌رسد که بین او و عسگری هماهنگی وجود دارد و جای نگرانی بابت موازی‌کاری و جزیره‌ای عمل کردن نیست. اما این شایبه مطرح می‌شود که یک اختلاف نظر جدی بر سر مسئولیت‌ها و ماموریت‌ها در حوزه آموزشی و پژوهشی صنعت بیمه نمایان شده که شاید سنگ بنای این اختلاف و چالش را باید در وزارت اقتصاد و دارایی و نهاد ریاست جمهوری جستجو کرد.
اما گذشته از اینکه تا چه اندازه این گزاره درست یا غلط باشد، مهم این است که سندیکای بیمه کجا ایستاده و تا چه اندازه این تفاهم‌نامه‌ها کام صنعت بیمه را شیرین می‌کند؟
- بهزادپور و عسگری شفاف‌سازی کنند
در این وضعیت پرسش‌های جدی مطرح می‌شود که لازم است رییس کل بیمه مرکزی و رئیس پژوهشکده بیمه به آنها شفاف و مستند پاسخ دهند:
- چرا در شرایطی که بانک مرکزی خود دارای ۲ بازوی آموزشی (موسسه عالی بانکداری) و پژوهشی (پژوهشکده پولی و بانکی) است نیازی به این تفاهم‌نامه‌ها ندارد، اما صنعت بیمه محتاج آن است؟
- آیا کارنامه موسسه آموزشی عالی بیمه اکو وابسته به دانشگاه علامه طباطبایی فاقد کارآمدی آموزشی است و قرار است که این نهاد آموزشی در انزوا قرار گیرد و دانشگاه‌های تهران و شهید بهشتی در آینده نقش ویژه‌ای داشته باشند؟
- منابع ناشی از اجرای این تفاهم‌نامه‌ها چه میزان خواهد بود و قرار است حمایتی‌های مادی بیمه مرکزی و پژوهشکده بیمه از کدام محل تامین شود؟
- در صورتی که شرکت‌های بیمه خصوصی نخواهند از خدمات و دستاوردها و خروجی این تفاهم‌نامه‌ها استفاده کنند، تکلیف چیست و آیا آنها الزامی برای همکاری دارند؟
- آیا قرار است مدیران و پژوهشگران پژوهشکده بیمه در آینده در نتیجه تفاهم امضا شده، خودشان به تحصیل و آموزش روی آورند و از این طریق عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی شوند؟
- امضای تفاهمنامه بین پژوهشکده بیمه با دانشگاه شهید بهشتی آیا ناشی از یک توصیه از بالادست بوده یا واقعا در نتیجه یک خرد جمعی و نیازسنجی واقعی بوده است؟
- نقش سندیکای بیمه‌گران چیست و واقعا نیاز به دوره دکترای تخصصی مدیریت کسب و کار در صنعت بیمه احساس می‌شود؟
- اگر قرار باشد که جوان‌سازی نسل مدیران صنعت بیمه در نتیجه تفاهم بین مرکزی و دانشگاه تهران صورت گیرد، آیا شرکت‌های بیمه ملزم به استفاده از افراد آموزش دیده خواهند شد؟
- آیا این تفاهم‌نامه‌ها در نهاد ناظر صنعت بیمه از قبل به صورت کارشناسی ارزیابی فنی شده است؟
- در هر ۲ رویداد به اعلام آمادگی مدیران عامل صنعت بیمه برای همکاری اشاره شده، این اعلام آمادگی بر اساس چه مکانیزمی صورت گرفته و در صورت تغییر مدیران عامل و انتخاب افراد دیگر از سوی سهامداران، چه تضمینی برای همکاری وجود دارد؟
- عسگری دنبال چیست؟
گفته شده که هدف از تفاهمنامه همکاری مشترک بین پژوهشکده بیمه و دانشگاه شهید بهشتی، استفاده از توانایی‌های علمی و اجرایی ۲ طرف در حوزه آموزشی و پژوهشی است و در نهایت به این نتیجه رسیده‌اند که ابتدا باید به یک گفتمان مشترک برسند. در یک برآیند کلی از این تفاهمنامه به نظر عسگری دنبال افزایش و هم‌افزایی بار پژوهشی صنعت بیمه و تربیت نسل جدیدی از پژوهشگران خاص صنعت بیمه است با این امید که در نهایت به توسعه کسب و کارهای فناور در صنعت بیمه کمک شود. البته این تفاهمنامه بین پژوهشکده بیمه در نهایت با یک واحد ویژه زیر نظر دانشکده یادشده با نام کلینیک خدمات تخصصی مدیریت قرار است اجرایی شود.
بازخوانی خبر این دیدار به ویژه لایه‌های سفید آن نشان می‌دهد که هدف صرف همکاری پژوهشی نیست چرا که رئیس بازوی تحقیقاتی بیمه مرکزی «اولین» و «مهمترین» برنامه مشترک را طراحی دوره دکترای مدیریت حرفه‌ای کسب و کار در حوزه بیمه اعلام کرده و می‌گوید: حتی برنامه اولیه آن نوشته شده و پس از انعکاس حوزه‌های جدید بیمه‌ای و تکافل در آن، وارد فاز اجرایی خواهد شد. سوالی که مطرح می‌شود اینکه آیا واقعا صنعت بیمه کشور از خلا افرادی با تخصص دکترای مدیریت کسب و کار رنج می‌برد و افراد نیازمند به این تخصص گزینه دیگری در پیش ندارند و واقعا تحریم‌ها مانع جدی است؟ اعتقاد عسگری همین است و با این امید که پذیرش متقاضیان از مهر امسال شروع شود، می‌گوید: مدیران عامل شرکت‌های بیمه آمادگی خود را برای حضور در این دوره دکترا اعلام کرده‌اند و از آنجا که به دلیل تحریم‌ها و عدم امکان برقراری ارتباط با برخی کشورها، طراحی و اجرای این دوره بسیار ارزشمند خواهد بود.
اگر این آمادگی واقعی باشد، انتظار می‌رود در مهر امسال تعدادی از مدیران ارشد صنعت بیمه سر کلاس بروند تا بلکه دکترای لازم و مورد نیازشان را بگیرند و چند ماه دیگر مشخص خواهد شد که چه افرادی در این دوره شرکت خواهند کرد. سکاندار پژوهشکده بیمه البته یک مطالبه دیگر هم از دانشگاه شهید بهشتی دارد و اینکه این نهاد تحقیقاتی آماده است تا دانشجویانی را برای گذراندن دوره دکترای بیمه به این دانشگاه معرفی کند.
- پژوهشکده‌ای که به آن سوی مرزها می‌اندیشد!
عسکری در اندیشه ارائه خدمات آموزشی نهاد تحت مسئولیت‌اش فراتر از مرزهای کشور هم هست و از امضای تفاهمنامه بین صنعت بیمه ایران و سوریه خبر می‌دهد و می‌گوید: پژوهشکده بیمه تکلیف دارد تا آموزش در کشور سوریه را اجرایی کند و حتی همکاری با کشورهای عراق، افغانستان و عمان نیز در دستورکار قرار گرفته و با این حساب همکاری با دانشگاه شهید بهشتی در این مسیر ضروری خواهد بود. او به صحبت‌ها وزیر علوم و تحقیقات فناوری مبنی بر دیپلماسی علمی در دوره تحریم‌ها استناد می‌کند و می‌گوید: پژوهشکده بیمه برای همکاری دوجانبه با دانشگاه شهید بهشتی برای تقویت دیپلماسی علمی آماده است و حتی راه برای همکاری در حوزه نگارش پایان‌نامه و رسانه با این دانشگاه آنهم در قالب مشاور و یا راهنمای دوم باز است.
رئیس دانشکده یادشده اما از رئیس پژوهشکده بیمه یک نسخه عملیاتی اجرای تفاهمنامه را خواسته تا مرزهای مشترک همکاری و تبدیل اتاق فکر به اتاق کار روشن شود. حالا ۲ طرف بر این محورها تفاهم کرده و عسگری باید نسخه عملیاتی در حوزه‌های زیر را ارائه دهد و احتمالا بودجه‌ای هم در نظر بگیرد:
- تامین تجهیزات و امکانات زیرساختی-شبکه‌ای و منابع مورد نیاز در زمینه امور بیمه‌ای و مالی
- طراحی و برگزاری آموزش‌های آزاد تخصصی، حرفه‌ای
- ارائه خدمات مشاوره تخصصی و پژوهش کاربردی در زمینه امور بیمه‌ای و مالی
- اجرای طرح‌های توسعه و تجاری‌سازی فناوری‌ها و نوآوری‌های تخصصی، کارآفرینی و توسعه کسب و کارهای تخصصی دانش‌بنیان و سایر فعالیت‌های تخصصی در زمینه امور بیمه‌ای و مالی
- طراحی و برگزاری دوره‌های آموزش‌های رسمی در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکتری، پسا دکتری در زمینه امور بیمه‌ای، و مالی به صورت آزاد و یا بورسیه تحصیلی
- طراحی و برگزاری رویداد‌ها، جشنواره‌ها، آزمون‌ها، گواهینامه‌های حرفه‌ای و جوایز علمی و تخصصی و فناورانه، نوآورانه و کارآفرینانه در زمینه امور بیمه‌ای و مالی متناسب با نیاز صنعت بیمه
- انتشار مقالات و مجلات علمی و گزارش‌های کاربردی، حرفه‌ای و پژوهشی و انتشار کتب تخصصی در زمینه امور بیمه‌ای و مالی و متناسب با نیاز صنعت بیمه
- ارتباطات، فرهنگ‌سازی و ترویج و مسئولیت‌پذیری اجتماعی در خصوص موضوع، حوزه‌ها، زمینه‌ها و دستاوردهای تفاهمنامه
- انتقال تجارب علمی و آموزشی به ویژه در زمینه ارتباط با بازار کار، نخبگان علمی، ارتباط با شرکت‌های فناور صنعتی، نهادهای بیمه‌ای و نظایر آنها
- حضور و عضویت نمایندگان تخصصی طرفین در کمیته‌ها و اتاق‌های فکر تخصصی یکدیگر
- سایر حوزه‌های مورد نیاز با توافق کتبی طرفین
- حمایت پژوهشکده بیمه از پژوهش‌های دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه شهید بهشتی شامل پایان‌نامه‌های ارشد و رساله‌های دکتری در زمینه‌های بیمه‌ای، اقتصادی و مالی متناسب با نیاز صنعت بیمه
- رئیس کل بیمه مرکزی در آیین افتتاح دوره‌های حکمرانی صنعت بیمه
- بهزادپور به سراغ دانشگاه تهران رفت
هنوز جوهر تفاهمنامه پژوهشکده بیمه با دانشگاه شهید بهشتی خشک نشده، مجید بهزادپور و اعضای هیات عامل بیمه مرکزی به همران تعدادی از مدیران عامل شرکت‌های بیمه در یک مراسم ویژه با حضور رئیس دانشگاه تهران، نخستین دوره حکمرانی بیمه در دانشکده حکمرانی دانشگاه تهران را کلید می‌زند و در این مراسم اعلام می‌کند: حرکتی جدید و مسیری طولانی پیش روی حکمرانان و راهبران آینده صنعت بیمه قرار دارد که با تکیه بر دو اصل علم محوری و تجربه گرایی، پیموده خواهد شد.
او با اعلام اینکه صنعت بیمه به سرمایه انسانی کارآمد و متخصص نیاز ویژه ای دارد، شفاف اعلام می‌کند: تربیت سرمایه انسانی با ۲ هدف بهبود شرایط حکمرانی امروز و جانشین‌پروری برای پست‌های مدیریتی فردا دنبال می‌شود. هدف دیگر مرد شماره یک نهاد ناظر صنعت بیمه کشور نوسازی و نهادسازی در حوزه رگولاتوری و یا همان نظارت است و می‌گوید: نهادسازی و مقررات گذاری دو محور کلیدی تنظیم گری صنعت بیمه به شمار می‌رود که موضوع اصلی حکمرانی رگولاتوری بیمه خواهد بود و انطباق دوره‌های آموزشی با نیازهای روز صنعت بیمه در بخش‌های تنظیم گری و عملیات بیمه ای می‌تواند تحولی عظیم را در این صنعت رقم بزند.
بهزادپور در عین حال از برگزاری نخستین دوره آموزش حکمرانی بیمه در دانشگاه تهران به عنوان یک لایه اطمینان بخش برای مدیریت آینده صنعت بیمه یاد می‌کند و می‌گوید: در دولت سیزدهم برطرف سازی خلاهای مدیریتی و توسعه ای در اولویت‌های بیمه مرکزی قرار گرفته است.
