نمودارهای دنیای بیمه را مشاهده کنید
نبض توانگری مالی بیمه گران در ۱۱ سال
شرکتهای بیمه در ایران از ابتدای دهه ۹۰ تا پایان سال ۱۴۰۲ از حیث توان پرداخت خسارت و ایفای تعهدات‌شان چه وضعیتی را تجربه کرده‌اند و با وجود انتقادهای کارشناسان آیا مبنای شاخص نسبت توانگری مالی در صنعت بیمه تصویری روشن از آینده به دست می‌دهد به نحوی که تضمین کننده حقوق بیمه‌گزاران و خسارت‌دیدگان باشد؟
پایگاه خبری و تحلیلی دنیای بیمه روند بالا و پایین شدن نسبت خسارت بیمه‌گران از ابتدای دهه ۹۰ تا پایان سال ۱۴۰۲ را به تصویر می‌کشد.
توانگری مالی شرکت بیمه چگونه حساب می‌شود؟
هر شرکت بیمه‌ای موظف است هر سال صورت‌های مالی حسابرسی شده را همراه با اظهارنظر حسابرس و بازرس قانونی بمه بیمه مرکزی بفرستند تا این نهاد ناظر نسبت به محاسبه و اعلام سطح توانگری مالی شرکت اعلام کند.این شاخص بر اساس آیین‌نامه ۶۹ مصوب شورای عالی بیمه اندازه‌گیری و محاسبه می‌شود. به موجب ماده ۷ از فصل سوم همین آیین‌نامه، سطوح نظارت بر توانگری مالی موسسات بیمه‌ای به ۵ سطح تقسیم می‌شود که عبارت است از:
- سطح ۱: مقدار نسبت توانگری مالی موسسه بیمه برابر با ۱۰۰ درصد و بیشتر.
- سطح ۲: مقدار نسبت توانگری مالی موسسه بیمه برابر با یا بیش از ۷۰ درصد و کمتر از ۱۰۰ درصد.
- سطح ۳: مقدار نسبت توانگری مالی موسسه بیمه برابر با یا بیش از ۵۰ درصد و کمتر از ۷۰ درصد.
- سطح ۴: مقدار نسبت توانگری مالی موسسه بیمه برابر با یا بیش از ۱۰ درصد و کمتر از ۵۰ درصد می.
- سطح ۵: مقدار نسبت توانگری مالی موسسه بیمه کمتر از ۱۰ درصد.
آیین‌نامه ۶۹ تاکید دارد: چنانچه نسبت توانگری مالی موسسه بیمه حسب نظر بیمه مرکزی در سطح ۲ باشد، مؤسسه موظف است برنامه ترمیم وضعیت مالی خود را برای ۳ سال مالی آتی (به تفکیک سالانه) تهیه و جهت رسیدگی به بیمه مرکزی ارائه دهد. در این برنامه موسسه بیمه باید نشان دهد که چگونه نسبت توانگری مالی خود را ظرف ۳ سال حداقل تا سطح یک ارتقاء خواهد داد. برنامه ترمیم وضعیت مالی مؤسسه بیمه حداقل شامل مواردی به شرح ذیل خواهد بود:
- صورت برآورد تفصیلی درآمدها و هزینه‌ها،
- ترازنامه و سود و زیان پیش بینی شده،
- نحوه تامین منابع مالی قابل دسترس جهت پرداخت معوقات و بدهی‌ها با اولویت بیمه‌گزاران،
- زمان‌بندی و اولویت‌بندی پرداخت معوقات و بدهی‌ها به تفکیک بدهی به بیمه‌گزاران و سایر بستان‌کاران با رعایت قوانین و مقررات مربوط،
- روش و نحوه محاسبه ذخایر فنی،
- سیاست‌های کلی موسسه بیمه در مورد بیمه اتکایی،
- سیاست پرداخت سود به سهامداران با رعایت قوانین و مقررات مربوط،
- نحوه کاهش ریسک (به ویژه ریسک‌های بیمه‌گری، اعتبار، نقدینگی و بازار)،
- برنامه‌ها و اقدامات جهت تقویت ساختار مالی و نقدینگی.
این گزارش می‌افزایدچنانچه نسبت توانگری مالی موسسه بیمه حسب نظر بیمه مرکزی در سطح ۳ باشد، مؤسسه موظف است علاوه بر برنامه ترمیم وضعیت مالی، برنامه افزایش سرمایه خود را برای ۲ سال مالی آتی (به تفکیک سالانه) تهیه و جهت رسیدگی به بیمه مرکزی ارائه دهد. در این برنامه‌ها موسسه بیمه باید نشان دهد که چگونه نسبت توانگری مالی خود را ظرف ۲ سال حداقل تا سطح ۲ ارتقاء خواهد داد. برنامه افزایش سرمایه مؤسسه بیمه حداقل شامل مواردی به شرح ذیل خواهد بود:
- صورت گردش وجوه و صورت حساب جامع سرمایه،
- روشها و منابع تامین سرمایه و هزینه و ریسک هر یک،
- مبالغ و مدت زمان تامین سرمایه،
- نحوه و موارد مصرف سرمایه،
- سیاست پرداخت پاداش به هیات مدیره و مدیران.
افزون بر این چنانچه نسبت توانگری مالی موسسه بیمه حسب نظر بیمه مرکزی در سطح ۴ باشد، مؤسسه موظف است برنامه ترمیم وضعیت مالی و برنامه افزایش سرمایه خود را برای سال مالی آتی تهیه و جهت رسیدگی به بیمه مرکزی ارائه دهد. در این برنامه‌ها موسسه بیمه باید نشان دهد که چگونه نسبت توانگری مالی خود را ظرف یکسال حداقل تا سطح ۳ ارتقاء خواهد داد. بیمه مرکزی پس از دریافت برنامه ترمیم وضعیت مالی و برنامه افزایش سرمایه ، ظرف مدت ۲ ماه آنها را رسیدگی و نتیجه را به موسسات بیمه برای اجرا اعلام می‌کند و موسسه بیمه موظف است گزارش عملکرد برنامه‌های مذکور را هر ۳ ماه یکبار به بیمه مرکزی ارائه کند.
این آیین‌نامه تاکید دارد: موسسه بیمه‌ای که نسبت توانگری مالی آن طبق اعلام بیمه مرکزی در یکی از سطوح ۳ و ۴ باشد علاوه بر اقدامات یادشده موظف است به نحوی که بیمه مرکزی تعیین می‌کند یک یا تعدادی از اقدامات زیر را فوراً به مرحله اجرا درآورد:
- از پرداخت پاداش به هیات مدیره و مدیران موسسه بیمه خودداری کند،
- از توزیع بیش از ۱۰ درصد سود (سود قابل توزیع به سهامداران) خودداری کند،
- هزینه‌های اداری و عمومی خود را کاهش دهد،
- از سرمایه‌گذاری درگزینه‌های معینی خودداری نموده یا بر مقدار آنها محدودیت اعمال کند،
- روش محاسبه نرخ حق بیمه قراردادهای بیمه‌ای که در آینده منعقد می‌شوند را اصلاح کند،
- عملیات صدور بیمه در بخشی از شعب را کاهش دهد،
- فعالیتهای برخی از شعب خود را محدود کند،
- عملیات صدور بیمه در شرکتهای تابعه را کاهش دهد،
- سهام یا دارایی شرکتهای تابعه را به فروش برساند،
- از توسعه فعالیتهای بیمه‌ای در رشته‌های جدید خودداری کند،
- اعضای هیات مدیره و مدیران خود را تغییر دهد.
سرانجام اینکه چنانچه نسبت توانگری مالی موسسه بیمه طبق اعلام بیمه مرکزی در سطح ۵ باشد، بیمه مرکزی مجاز است پروانه فعالیت موسسه بیمه را در یک یا چند رشته بیمه‌ای تعلیق یا ابطال کند.
