آییننامه شماره ۶۳؛ شرایط عمومی بیمه مسئولیت مدنی در مقابل کارکنان و اشخاص ثالث برای شناورهای صیادی
به گزارش دنیای بیمه،.شورای عالی بیمه در اجرای بند۳ ماده ۱۷ قانون تأسیس بیمه مرکزی جمهوری اسلامـی ایران و بیمهگـری و با استناد به اصلاحیه جزء ۲ بند الف ماده۴۳ «آییننامه اجرایی قانون حفظ و بهرهبرداری از منابع آبزی» و تبصره ذیل آن، مقرر در تصویبنامه ۵۱۷۰۶/ ت۳۳۸۷۹ هـ مورخ ۶/۴/۱۳۸۶ هیئت محترم وزیران[۱] و به منظور:
- تعیین یکی از انواع معاملات بیمهو شرایط آن
- استاندارد سازی شرایط عمومی این رشته و الزام بیمهگران به رعایت آن
- تأمین حقوق بیمهگذاران، کارکنان شناورهای صیادی و اشخاص ثالث موضوع این رشته
- تبیین و تعیین حقوق و تکالیف بیمهگزار و بیمه گر این رشته
در جلسه مورخ ۱۷/۹/۱۳۸۹، « شرایط عمومی بیمه مسئولیت مدنی در مقابل کارکنان و اشخاص ثالث برای شناورهای صیادی» را، به عنوان جزء لاینفک بیمهنامه، در شش فصل، سیزده ماده و دو تبصره به شرح زیر تصویب کرد:
- فصل اول: کلیات
ماده ۱- اساس قرارداد:این بیمهنامه براساس قانون بیمه مصوب اردیبهشت ماه ۱۳۱۶، قوانین و مقررات بیمه، عرف بیمهگری و پیشنهاد کتبی مورخ … بیمه گزار (جزء لاینفک بیمهنامه) تنظیم شده است. بخشی از پیشنهاد کتبی بیمه گزار که مورد قبول بیمهگر نبوده و همزمان با صدور بیمهنامه یا قبل از آن بهصورتکتبی به بیمه گزار اعلام شده است، جزء تعهدات بیمهگر نیست.
ماده ۲- تعاریف و اصطلاحات: اصطلاحات زیر در این شرایط عمومی، معادل با تعریف مقابل آن بهکاررفتهاست:- بیمهگر: مؤسسه بیمهای که نام و مشخصات آن در این بیمهنامه درج شده و متعهد میشود خسارتهای ناشی از مسئولیت مدنی مالک یا اجارهکننده شناور صیادی در برابر کارکنان و اشخاص ثالث را جبران کند.
- بیمهگزار: مالک یا اجارهکننده شناور صیادی که با تکمیل و امضای پیشنهاد بیمه و پرداخت حقبیمه مقرر، جبران خسارتهای ناشی از مسئولیت خود در برابر کارکنان و اشخاص ثالث را به بیمهگر محول میکند.
- حق بیمه: وجهی است که بیمهگزار در مقابل تعهدات بیمهگر میپردازد و انجام تعهدات بیمهگر منوطبه پرداخت حقبیمه بهنحوی است که در بیمهنامه توافق شده است.
- کارکنان: افرادی که نام آنها در مجوز صید شناور صیادی نوشته شده و با شناور عازم صید میشوند.
- اشخاص ثالث: کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی بهجز کارکنان و مسئول حادثه شناور صیادی که بهسبب حوادث موضوع این بیمهنامه، دچار زیانهای جانی و یا مالی میشوند.
- خسارت جانی: منظور از خسارت جانی در این بیمهنامه، دیه یا ارش ناشی از جرح، شکستگی یا نقص عضو، ازکارافتادگی موقت، دائم، کلی یا جزیی و دیه فوت و هزینههای پزشکی ناشی از حوادث موضوع این بیمهنامه است.
- خسارت مالی: منظور از خسارت مالی در این بیمهنامه هزینههای تعمیر، جایگزینی، آمادهسازی، تجهیز و یا بازسازی تأسیسات و تجهیزات بندری و ساحلی، رفع آلودگی اموال آسیبدیده اشخاص ثالث ناشی از حوادث موضوع این بیمهنامه و همچنین پاکسازی، هزینه ناشی از هرگونه خارجسازی، شناورسازی، انتقال یا انهدام اشیای ثابت یا متحرک شامل لاشه شناور زیاندیده، هزینههای حقوقی متعارف بیمهگزار در رابطه با رفع یا کاهش مسئولیت بیمه گزار است
- شناور صیادی: به کشتی، لنج و قایقی اطلاق میشود که با داشتن مجوز از سازمان شیلات به فعالیتهای صیادی و پشتیبانی از صید میپردازد.
ماده ۳- موضوع بیمه: موضوع بیمه عبارت است از:
- بیمهمسئولیت مدنی بیمه گزار در برابر کارکنان که براساس آن بیمهگر متعهد میشود به شرط انجام تعهدات و وظایف بیمه گزار در طول مدت بیمهنامه در صورت احراز مسئولیت بیمه گزار، خسارات جانی کارکنان وی را که مستقیماً ناشی از وقوع خطرات موضوع این بیمهنامه حین کار در محدوده مکانی مندرج در بیمهنامه است در چهارچوب شرایط این بیمهنامه جبران کند.
- بیمهمسئولیت مدنی بیمه گزار در قبال اشخاص ثالث که براساس آن بیمهگر متعهد میشود به شرط انجام تعهدات و وظایف بیمه گزار در طول مدت بیمهنامه در صورت احراز مسئولیت بیمه گزار، خسارت مالی و جانی وارده به اشخاص ثالث ناشی از خسارتهای موضوع بیمه را در محدوده مکانی مندرج در بیمهنامه با درنظرگرفتن شرایط این بیمهنامه جبران کند.
- فصل دوم: خطرات وحوادث تحت پوشش
ماده ۴- جبران این خسارتها و هزینهها در تعهد بیمهگر خواهد بود:- تلف یا خسارت وارد به اشیا، اموال و یا هر شیء ثابت یا متحرک به غیر از شناور مسئول حادثه؛
- هزینه ناشی از هرگونه اقدام به خارجسازی، شناورسازی، انتقال یا انهدام اشیای ثابت یا متحرک شامل لاشه شناور زیاندیده؛
- خسارتهای جانی وارد به اشخاص ثالث و کارکنان؛
- خسارتهای مالی وارد به اشخاص ثالث ناشی از فعالیت مجاز شناور صیادی؛
- هزینههای حقوقی متعارف بیمهگزار در رابطه با رفع یا کاهش مسئولیت بیمه گزار.
- فصل سوم: استثنائات
ماده ۵-بیمهگر نسبتبه جبران خسارت ناشی از این موارد تعهدی نخواهد داشت:- خسارت ناشی از جنگ، انقلاب، شورش، اعتصاب، عملیات تروریستی و اقدامات براندازی علیه حکومت؛
- انفجارات اتمی و تشعشعات هستهای؛
- عمد بیمهگزار، کارکنان و اشخاص ثالث؛
- نزاع و زد و خورد، مصرف مسکرات و مواد مخدر و روانگردان توسط کارکنان؛
- محکومیت جزایی قابل خرید و محکومیت نقدی به نفع دولت؛
- فعالیتهای خارج از پروانه صید؛
- سیل، زلزله، طوفان و سایر حوادث طبیعی؛
- خسارتهای وارد به محیط زیست؛
- خسارتهای خارج از قلمرو آبی کشور.
- فصل چهارم: وظایف و تعهدات بیمهگزار
ماده ۶- بیمه گزار موظف است:- فرم پیشنهاد بیمهرا با رعایت دقت و صداقت تکمیل و کلیه اطلاعات راجعبه موضوع بیمه را در اختیار بیمهگر قرار دهد؛
- اقدامات احتیاطی پیشگیرانه را در حد متعارف برای جلوگیری از بروز یا افزایش خسارت اعمال کند؛
- قبل از قبول هرگونه مسئولیت و سازش با اشخاص ثالث و کارکنان، موافقت کتبی بیمهگر را دریافت کند؛
- حقبیمهمشخصشده را در زمان صدور بیمهنامه و یا در مهلت تعیینشده در بیمهنامه بپردازد؛
- وقوع هرگونه خسارت موضوع این بیمهنامه و همچنین هر نوع ادعا یا مطالبه کارکنان ویا اشخاص ثالث علیه خود را که به این بیمهنامه مربوط میشود، حداکثر ظرف مدت ۵ روز کاری از تاریخ اطلاع خود، به اطلاع بیمهگر برساند. بیمهگذار موظف است پس از آن، هرنوع اسناد و مدارک مربوط را که دراینباره در اختیار دارد به بیمهگر تسلیم و بیمهگر را در تحقیقات و رسیدگی و دفاع کمک کند.
ماده ۷- حق سازش و مصالحه: حق سازش تا میزان تعهد بیمهگر در کلیه مراجع و مراحل با بیمهگر است و بیمه گزار به موجب این بیمهنامه بیمهگر را وکیل با حق توکیل غیر و لوکراراً میکند که پروندههای مربوط را در مراجع ذیربط با استفاده از کلیه اختیارات دادرسی تا میزان تعهد این بیمهنامه تعقیب نماید و در طول جریان دعوی نباید اقدامی بهعملآورد که به حق بیمهگر در تعقیب دعوی لطمه وارد آورد، ولی بیمه گزار نسبتبه مازاد تعهدات این بیمهنامه، حق هرگونه اقدامی خواهد داشت.
- فصل پنجم: وظایف و تعهدات بیمهگر
ماده ۸- تعهدات بیمهگر- بیمهگر موظف است پس از دریافت و تکمیل مدارک خسارت مندرج در شرایط خصوصی بیمهنامه و احراز شرایط تعهد بیمهگر، حداکثر ظرف مدت پانزده روز کاری خسارت را جبران کند.
تبصره:بیمهگر میتواند با پرداخت حداکثر مبلغی که طبق این بیمهنامه برای هر حادثه متعهد است و یا اینکه اگر مبلغی قبلاً پرداخت نموده با پرداخت مابهالتفاوت آن تا میزان حداکثر تعهد، اقدامات خود را در هریک از مراحل قضایی متوقف و از خود سلب مسئولیت کند. دراینصورت هدایت و کنترل مذاکرات و جریانهای حقوقی و اقدامات قانونی مربوطبه هر دعوی مرتبط با موضوع این بیمهنامه به بیمه گزار واگذار شده و بیمهگر از ادامه مداخله خودداری میکند. همچنین بیمهگر در برابر هرگونه ادعای بعدی نیز مسئولیتی نخواهد داشت. - تعهد بیمهگر در مقابل کارکنان بیمهگزار، محدود به تعداد کارکنان مندرج در بیمهنامه است.
- بیمهگر موظف است پس از دریافت و تکمیل مدارک خسارت مندرج در شرایط خصوصی بیمهنامه و احراز شرایط تعهد بیمهگر، حداکثر ظرف مدت پانزده روز کاری خسارت را جبران کند.
ماده ۹- نحوه تعیین و پرداخت خسارت
- غرامت فوت، نقص عضو، جرح و صدمات جانی براساس درصد مسئولیت بیمهگزار مندرج در رأی یا نظر مراجع صالح وهمچنین بر اساس اعمال آن بر روی مبلغ ریالی ارزانترین نوع دیه رایج، در هنگام پرداخت خسارت تعیین میشود. در صورت فوت، جرح و نقص عضو هریک از زیاندیدگان موضوع بیمهنامه، جمع مبالغ پرداختی نمیتواند از حداکثر تعهد بیمهگر مندرج در شرایط خصوصی بیمهنامه برحسب مورد تجاوز کند.
- هزینههای پزشکی زیاندیده براساس اسناد و مدارک معتبر پزشکی و با تأیید پزشک معتمد بیمهگر حداکثر تا میزان مندرج در شرایط خصوصی پرداخت میشود.
- خسارت موضوع این بیمهنامه با اطلاع بیمهگزار مستقیماً ازطرف بیمهگر به شخص زیاندیده و یا صاحبان حقوق او پرداخت خواهد شد و به محض پرداخت خسارت، بیمهگر در مقابل بیمه گزار و شخص یا اشخاص زیاندیده مسئولیتی ندارد.
- درصورتیکه کارکنان بیمهگزار یا اشخاص ثالث از خدمات سازمان تأمین اجتماعی یا سازمانهای مشابه استفاده کنند، تعهد بیمهگر در تأمین هزینههای پزشکی عبارت است از تفاوت کل هزینه تا آن بخش از هزینههای پزشکی که توسط سازمانهای مذکور پرداخت نشده است(پس از کسر فرانشیز)، حداکثر تا میزان تعهد مندرج در این بیمهنامه.
- درصورتیکه مسئولیت موضوع این بیمهنامه به موجب بیمهنامههای دیگری نیز تحت پوشش قرار گرفته باشد، تعهد بیمهگر به تناسب مبلغ مندرج در بیمهنامه صادرشده به مجموع مبالغ بیمهنامهها تعیین میشود.
- خسارت مالی فقط به اشخاص ثالث و طبق توافق طرفین حداکثر تا میزان مندرج در شرایط خصوصی پرداخت خواهد شد.
فصل ششم: سایر مقررات
ماده ۱۰- فسخ بیمهنامه: درصورتیکه این بیمهنامه به موجب قانون بیمه فسخ یا باطل گردد، بیمهگر موظف است در اجرای مفاد آییننامه اجرایی قانون حفظ و بهرهبرداری از منابع آبزی، مراتب را بلافاصله به اطلاع سازمان شیلات ایران و سازمان بنادر و دریانوردی ج.ا.ا برساند.
تبصره: درصورتیکه شناور مورد بیمه در زمان فسخ بیمهنامه طبق مفاد این ماده، در حال انجام سفر دارای مجوز از سازمان شیلات ایران باشد، اثر فسخ از زمان پایان سفر دریایی مربوط خواهد بود. بااینحال بیمهگر حق بازیافت هرگونه خسارت پرداختی در فاصله فسخ بیمهنامه تا پایان سفر دریایی را از بیمه گزار خواهد داشت.
ماده ۱۱- حلوفصل اختلاف: اختلاف طرفین قرارداد بیمه از طریق مذاکره حلوفصل خواهد شد.
در صورت عدم حصول نتیجه از طریق مذاکره، طرفین قرارداد میتوانند از طریق داوری، موضوع را حلوفصل کنند. دراینصورت طرفین قرارداد میتوانند یک داور مشترک انتخاب کنند که مورد قبول هر دو طرف باشد. در صورت عدمتوافق برای انتخاب داور مشترک، هریک از طرفین، داور انتخابی خود را حداکثر ظرف پانزده روز بهصورت کتبی به طرف دیگر معرفی میکند. داوران منتخب، داور سومی را انتخاب و پس از رسیدگی به موضوع اختلاف با اکثریت آراء رای داوری را صادر میکنند. درصورتیکه داوران منتخب برای انتخاب داور سوم به توافق نرسند هریک از طرفین قرارداد میتوانند تعیین داور سوم را بهعهده دادگاه صالح گذارند. هریک از طرفین حقالزحمه داور انتخابی خود را میپردازند و حقالزحمه داور سوم به تساوی تقسیم میشود.
ماده ۱۲- نشانی و اقامتگاه بیمه گزار: نشانی و اقامتگاه قانونی بیمه گزار همان است که در این بیمهنامه درج شده و بیمه گزار موظف است تغییر نشانی و اقامتگاه قانونی خود را بهصورتکتبی به اطلاع بیمهگر برساند؛ درغیراینصورت نشانی و اقامتگاه قبلی بیمه گزار معتبر خواهد بود.
ماده ۱۳- موارد پیشبینینشده: نسبت به موارد پیشبینینشده در این بیمهنامه، براساس قوانین، مقررات و عرف بیمه در ایران رفتار خواهد شد.