علی ثبات
آسیب شناسی انتخاب دبیرکل سندیکا

۱- مهمترین نشانه حضور یک بخش خصوصی واقعی و قدرتمند در هر کشوری آن است که با توانمندی اقتصادی اش بتواند قدرت سیاسی را محدود و حتی مطیع خواسته های خود کند. سندیکای بیمه گران ایران نیز هنگامی حامل نقش واقعی در حمایت از منافع اعضای خود است که بتواند در مقابل نقض قانون و مقررات و رفتار ناموجه مسوولان و نهادهای حاکمیتی به ویژه بیمه مرکزی بایستد و قدرت و اختیار آنها را محدود نماید. از این زاویه، به تبع آنکه در اقتصاد کشور چنین بخش خصوصی نداریم در صنعت بیمه نیز ترکیب سهامداران عمده و الگوی رفتاری شرکتهای بیمه نشاندهنده کمبود شدید بخش خصوصی واقعی در این صنعت است. بنابراین انتظار شکل گیری سندیکایی متشکل از شرکتهای به واقع خصوصی که بتواند مدافع همه جانبه منافع و نیاز آنها باشد واقع بینانه نیست.

۲- همینکه ماده ۷۵ قانون تاسیس بیمه مرکزی، همه شرکتهای بیمه را عضو سندیکای بیمه گران ایران دانسته و تکلیف نموده است که اساسنامه آن به تصویب شورای عالی بیمه برسد مانع مهم دیگری برای شکل گیری یک سندیکای مستقل و مقتدر است زیرا این نهاد را از ویژگیهای متعارف انجمنها و اتحادیه های صنفی (که با اراده اعضا تاسیس و اساسنامه شان مبین توافق و تفاهم اعضای آنهاست) دور میکند و باعث میشود که اراده و نظر نهاد دولتی بیمه مرکزی بر این نهاد صنفی فائق باشد.

۳- نامه ای که بیمه مرکزی شامل اعلام بیطرفی و توصیه و درخواست به حضور همه شرکتها در رای گیری انتخاب دبیرکل برای سندیکا فرستاد و سپس دبیرکل جدید و سایر کاندیداها را برای ارائه رهنمود دعوت نمود و عکس و خبر آن را منتشر کرد نمونه و نشانه دیگری از تاثیر نقش و نگرش نهاد دولتی بیمه مرکزی در امور سندیکای بیمه گران و هماهنگی این دو نهاد با هم است، در حالیکه به طور اصولی سندیکا باید مرزبندی و استقلال کامل داشته باشد و روابطش با بیمه مرکزی برای رفع چالشهای نظری و روشی بین آنها باشد.

با توجه به این نکات، گمان آنکه برخی از مدیران عامل شرکتهای بیمه در انتخاب دبیران کل سندیکا، مطیع دستور سهامدار اصلی شرکت، متاثر از خواسته و سفارش نهادها و مقامهای حاکمیتی و یا نگران نگاه بیمه مرکزی به رفتارشان باشند و در نتیجه بر خلاف باور درونی به کاندیدای برگزیده خود رای ندهند دور از واقعیت نیست.

• علی ثبات